Last updated on September 30, 2023
Cái Giá Về Sự Trì Hoãn và Làm Thế Nào Để Tăng Cường Sự Tập Trung
Trì hoãn, một “bệnh” phổ biến mà chúng ta đều từng trải qua ít nhất một lần trong đời. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi, trì hoãn đang chi phối cuộc sống của bạn như thế nào? Và làm thế nào chúng ta có thể chiến thắng nó để tăng cường sự tập trung và làm việc hiệu quả hơn?
Bộ não con người cực kỳ phức tạp, cơ bản, chúng ta có hai chế độ tư duy độc đáo: tập trung và phân tán.
Chế độ tập trung giống như việc chơi pinball trong không gian hẹp giữa các chốt cao su, giúp suy nghĩ của chúng ta tập trung hơn.
Trái lại, chế độ phân tán có không gian rộng lớn giữa các chốt, cho phép chúng ta suy nghĩ một cách rộng rãi hơn.
Chế độ tập trung chủ yếu hoạt động tại vùng tiền đại não và thường liên quan đến những điều quen thuộc với chúng ta. Ví dụ, khi bạn giải một bài toán nhân hoặc tìm từ đồng âm, bạn đang hoạt động trong chế độ tập trung.
Tuy nhiên, khi bạn đối mặt với một vấn đề mới hoặc cần hiểu biết mới, bạn thường cần tới sự nhìn nhận linh hoạt của chế độ phân tán. Đáng ngạc nhiên, chế độ này tượng trưng cho nhiều trạng thái nghỉ của bộ não. Nhiều nhà tư duy sáng tạo trong lịch sử đã tìm cách tiếp cận chế độ này một cách nhanh chóng và trực tiếp. Mọi người đều có thể truy cập chế độ này một cách tự nhiên, như khi đi dạo, tắm, chạy tập thể dục hoặc thậm chí chỉ là lúc chuẩn bị đi ngủ.
Khi gặp khó khăn trước một vấn đề hoặc không chắc chắn về một tình huống trong cuộc sống hàng ngày, sau khi đã tập trung vào nó, đôi khi tốt hơn hết là chúng ta nên nghỉ ngơi và cho mình thêm thời gian. Điều này giúp bộ não có thời gian xử lý thông tin, thường một cách không ý thức, trong chế độ phân tán. Quan điểm quan trọng ở đây là việc xử lý neural và việc xây dựng cấu trúc neural mới thường cần thời gian, và đó cũng là lý do tại sao chúng ta cần giải quyết vấn đề trì hoãn.
I. Cái Giá Của Sự Trì Hoãn
Mỗi khi bạn trì hoãn, không chỉ là bạn đang lãng phí thời gian. Sự trì hoãn còn ẩn chứa một giá đắt khác:
Giảm sự tự tin: Khi bạn không hoàn thành công việc, lòng tự trọng và tự tin của bạn bị tụt giảm.
Lỡ lầm cơ hội: Thời gian trôi qua, cơ hội cũng mất đi.
Gánh nặng tâm lý: Sự trì hoãn tạo ra áp lực và căng thẳng, ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần, dẫn đến bệnh trầm cảm nếu để lâu dài
II. Làm Thế Nào Để Tăng Cường Sự Tập Trung
Xác định ưu tiên: Biết rõ mình cần làm gì và tập trung vào nhiệm vụ quan trọng.
Brian Tracy, một diễn giả và tác giả nổi tiếng về phát triển cá nhân, đã đưa ra nguyên tắc “Nuốt con ếch” trong cuốn sách của mình có tựa đề “Nuốt con ếch: 21 cách tốt nhất để dừng sự trì hoãn và làm nhiều hơn trong ít thời gian hơn”. Ý nghĩa chính của phương pháp này là bắt đầu ngày của bạn bằng việc hoàn thành công việc khó khăn và quan trọng nhất trước hết.
Ví dụ về cách áp dụng “Nuốt con ếch” trong cuộc sống hàng ngày:
Hãy tưởng tượng bạn là một quản lý dự án và trước mặt bạn là một loạt nhiệm vụ cần hoàn thành: gửi email cho đội ngũ, xác định tiến độ của một dự án phụ, chuẩn bị một báo cáo cho giám đốc và giải quyết một vấn đề lớn mà dự án của bạn đang gặp phải.
Trong trường hợp này, “con ếch” của bạn có thể là việc giải quyết vấn đề lớn của dự án. Đó có thể là việc khó khăn và mất thời gian nhất, nhưng nó cũng là công việc quan trọng nhất có thể ảnh hưởng đến toàn bộ dự án. Thay vì trì hoãn và làm các công việc nhỏ trước, bạn nên “nuốt con ếch” – tức là tập trung giải quyết vấn đề này trước hết. Khi bạn hoàn thành nó, bạn sẽ cảm thấy tự tin và động lực hơn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ còn lại.
Bằng cách nuốt “con ếch” đầu tiên trong ngày, bạn giảm bớt sự trì hoãn, tăng hiệu suất và có cảm giác thành tựu lớn ngay từ đầu ngày.
Phân loại công việc: Chia nhỏ công việc thành các bước nhỏ và dễ quản lý.
Tạo ra môi trường làm việc tối ưu: Loại bỏ xao lạc, tạo không gian làm việc sạch sẽ, thoáng đãng. Có thể đến một quán cà phê yên tĩnh hoặc là thự viện quốc gia, thư viện gần nhà hoặc một không gian chia sẻ làm việc chung dạng Wework.
Kỹ thuật Pomodoro: Sử dụng bộ hẹn giờ để làm việc chăm chỉ trong khoảng 25 phút, sau đó nghỉ 5 phút.
Phương pháp Pomodoro là một kỹ thuật quản lý thời gian được phát triển bởi Francesco Cirillo vào những năm 1980. Phương pháp này sử dụng một bộ hẹn giờ để chia thời gian làm việc thành các khoảng thời gian ngắn, được gọi là “pomodoros”, theo tiếng Ý có nghĩa là “cà chua”, tham khảo tới hình dáng của bộ hẹn giờ nấu ăn mà Cirillo sử dụng khi học tại đại học.
Cách thức thực hiện:
- Chọn một nhiệm vụ cụ thể bạn muốn thực hiện hoặc học.
- Đặt bộ hẹn giờ (Pomodoro timer) cho 25 phút.
- Làm việc chăm chỉ trong suốt khoảng thời gian 25 phút đó, giữ tâm trí của bạn tập trung vào nhiệm vụ.
- Nghỉ ngơi 5 phút sau khi bộ hẹn giờ kết thúc.
- Lặp lại quá trình trên. Sau khi hoàn thành 4 “pomodoros”, bạn nên nghỉ một khoảng thời gian dài hơn, khoảng 15-30 phút.
Ví dụ áp dụng phương pháp Pomodoro:
Giả sử bạn cần học một chương dài trong sách giáo trình Toán:
Lên kế hoạch: Xác định bạn cần học bao nhiêu trang trong mỗi khoảng thời gian 25 phút. Điều này giúp bạn đặt mục tiêu cụ thể cho mỗi khoảng thời gian làm việc.
Đặt bộ hẹn giờ 25 phút và bắt đầu học chương đó. Trong thời gian này, chỉ tập trung vào việc học và tránh bất kỳ sự gián đoạn nào như kiểm tra điện thoại, duyệt web, …hoặc có thể sử dụng trang web timer https://pomofocus.io/
Kết thúc khoảng thời gian 25 phút, đánh dấu vào giấy hoặc sổ theo dõi rằng bạn đã hoàn thành một “pomodoro”. Sau đó, nghỉ ngơi 5 phút, bạn có thể đứng dậy đi dạo, uống nước, thư giãn mắt, tập thể dục 5 phút
Lặp lại quá trình trên cho đến khi bạn học xong chương sách. Nhớ rằng sau mỗi 4 “pomodoros”, bạn nên nghỉ một khoảng thời gian dài hơn.
Sử dụng phương pháp Pomodoro giúp tăng cường sự tập trung, giảm mệt mỏi và tăng hiệu suất học tập. Một điều quan trọng là trong thời gian nghỉ, bạn nên thực sự nghỉ ngơi và không làm những việc gì khác liên quan đến công việc hoặc học tập.
III. Phát Hiện Phương Pháp Mà Bạn Yêu Thích
Mỗi người có cách học và làm việc khác nhau. Điều quan trọng là tìm ra phong cách làm việc mà bạn cảm thấy thoải mái và hiệu quả nhất.
Thử nghiệm và điều chỉnh: Đừng sợ thử nghiệm các phương pháp khác nhau. Mình cũng đã từng thử cách Pomodoro nhưng không hiệu quả cao. Đối với mình học ở một nơi yên tĩnh như thư viện và có nhiều người cũng cùng chí hướng bên cạnh sẽ giúp mình bớt xao nhãng hơn. Hoặc phải làm việc vào ban đêm, chứ mình rất khó tập trung khi vừa mở mắt và phải làm việc luôn, nhất là khi mình làm việc tại nhà.
Tự đặt câu hỏi: “Phương pháp nào giúp tôi cảm thấy hứng thú nhất?”, “Làm thế nào tôi có thể tối ưu hóa quy trình này?”
IV. Tìm Ra Động Lực
Đặt mục tiêu: Xác định rõ ràng về những gì bạn muốn đạt được.
Tạo ra thói quen: Thói quen giúp bạn tự động hoá quá trình làm việc mà không cần nghĩ nhiều. Thói quen chính là điểm mấu chốt. Những người thông minh chưa chắc đã thành công, bằng những người luôn có gắng không ngừng nghỉ.
Kết nối với người khác: Tham gia nhóm học tập hoặc làm việc, chia sẻ và nhận được động viên từ mọi người.
Tự thưởng: Đặt phần thưởng cho mình sau khi hoàn thành một nhiệm vụ quan trọng như là xem một bộ phim ngắn, ăn một món ăn yêu thích hoặc nghe nhạc.
Kết Luận
Để vượt qua sự trì hoãn, chúng ta cần nhận diện nó và tìm hiểu nguyên nhân. Đồng thời, việc áp dụng những phương pháp làm việc hiệu quả, xác định phong cách làm việc mình yêu thích và tìm kiếm động lực sẽ giúp chúng ta tiến gần hơn đến mục tiêu của mình. Đừng để sự trì hoãn chi phối cuộc sống của bạn, hãy lựa chọn sống một cách chủ động và năng suất hơn mỗi ngày.
Hãy sống đơn giản
Natalia Huyền Nguyễn
